Budowa włosa i cykl wzrostu włosa – najważniejsze informacje

Włosy, które widzimy w lustrze, to ich część zewnętrzna, czyli łodyga włosa. W zależności od stylizacji i predyspozycji genetycznych łodyga włosa może być prosta lub kręcona, jasna lub ciemna. Jednak nie tylko geny i stylizacja mają tu znaczenie – wygląd i kondycja Twojej fryzury zależą od struktur włosa zlokalizowanych głęboko w skórze głowy. Warto poznać budowę i cykl wzrostu włosa – taka wiedza pomoże Ci lepiej dbać o kondycję włosów i utrzymać je w zdrowiu, a także szybko zauważyć niepokojące objawy takie jak nadmierne wypadanie włosów.

1. Fazy wzrostu włosa
2. Cykl wzrostu włosa – anagen, katagen i telogen
3. Budowa włosa – część zewnętrzna i wewnętrzna
4. Korzeń włosa – budowa
5. Budowa cebulki włosa
6. Jak jest zbudowany mieszek włosowy
7. Łodyga włosa – budowa

Fazy wzrostu włosa

Cykl życia włosa jest podzielony na trzy fazy wzrostu, od rozpoczęcia wzrostu, aż do wypadnięcia. Twoje włosy mają genetycznie zaprogramowaną żywotność – trwa ona zwykle od 2 do 7 lat. Właśnie dlatego to całkowicie naturalne, że codziennie niewielka liczba włosów wypada, widzisz je na szczotce lub podczas mycia głowy. Na szczęście na ich miejsce wyrastają nowe, młode i silne włosy (które oczywiście za kilka lat także wypadną).

Cykl wzrostu włosa – anagen, katagen i telogen

Istnieją trzy etapy wzrostu włosów, któe determinują jego cykl życia.

• Anagen – aktywna faza wzrostu włosa. W fazie anagenu zachodzą intensywne podziały komórek w mieszku włosowym, dzięki czemu następuje wzrost włosa na długość. W tym czasie cebulka włosowa i macierz włosa są dobrze unaczynione i dotlenione, co umożliwia wzrost zdrowych, mocnych włosów. W warunkach fizjologicznych ta faza trwa kilka lat i około 90% włosów na głowie znajduje się właśnie w tej fazie wzrostu. Długość fazy zależy od kondycji włosów, ale także od czynników genetycznych.
• Katagen – faza zaniku, przejściowa faza wzrostu włosa, zwykle trwa kilka tygodni. W tym czasie podział komórek zostaje zahamowany, stopniowo zanika też macierz włosa. Cebulka włosa przestaje być odżywiana i wraz z łodygą włosa ulega przesunięciu w kierunku powierzchni skóry.
• Telogen – faza spoczynku, nazywana też fazą wypadania włosa, czas trwania tej fazy wzrostu włosa wynosi kilka miesięcy. Na tym etapie cały włos staje się martwy, całkowicie zrogowaciały, zostaje przesunięty w kierunku powierzchni skóry i ostatecznie wypada. Włos zazwyczaj wypada samoistnie (proces ten może być pobudzony przez szczotkowanie lub mycie włosów), ale może być też wypchnięty przez nowy włos, który zaczyna rosnąć w tym miejscu. W normalnych warunkach liczba włosów, które wypadają każdego dnia wynosi zazwyczaj 50 -100 sztuk. Jeśli ta liczba jest wyższa, warto sprawdzić stan zdrowia swoich włosów.

Te trzy fazy wzrostu włosa zostały tak zaprojektowane, że zdecydowana większość znajduje się w fazie wzrostu, a wypadanie niewielkiej liczby włosów pozostaje bez szkody dla urody. Niestety istnieją sytuacje, w których cykl wzrostu włosów ulega poważnemu zaburzeniu, co negatywnie wpływa na wygląd włosów i może prowadzić do przerzedzenia fryzury. Jeśli włosy stają się rzadsze to w większości przypadków można zastosować nowoczesne metody ich zagęszczania – np. z użyciem dyskretnych doczepianych taśm Easy Hair.

Budowa włosa – część zewnętrzna i wewnętrzna

Włos nie jest gładką nitką o prostej budowie – jest skomplikowaną strukturą, która składa się z różnych warstw i elementów, a najważniejsza jego część znajduje się w skórze. Właśnie tam zachodzą procesy, które mają wpływ na wygląd i kondycję Twoich włosów. Zasadniczo budowę włosa można podzielić na część zewnętrzną (łodyga włosa) i wewnętrzną (tzw. korzeń włosa, cebulka włosowa).

Korzeń włosa – budowa

Korzeń włosa to jego część znajdująca się pod powierzchnią skóry, jest to kluczowy element układu włosowego, żywa część włosa. Korzeń włosa zakończony jest rozszerzoną cebulką włosową. Jeśli wyrwiesz włos, to zauważysz na jego końcu zgrubienie – to jest właśnie cebulka włosa. Struktura ta jest żywa, dobrze unaczyniona i zaopatrywana w składniki odżywcze, tutaj zachodzi intensywny podział komórek i wzrost włosa.

Budowa cebulki włosa

Cebulka włosowa to miejsce powstawania włosa, w dolnej części ma wgłębienie, w którym znajduje się unaczyniona brodawka włosa. Zaopatruje ona cebulkę włosową w składniki odżywcze, potrzebne do wzrostu zdrowych i silnych włosów. Warto wiedzieć, że zniszczenie brodawki włosowej prowadzi do trwałej utraty włosa (ten mechanizm wykorzystywany jest np. w depilacji laserowej).

Istotną częścią cebulki włosowej jest macierz, z której powstaje łodyga włosa. Intensywnie dzielące się komórki macierzy umożliwiają powstanie keratynocytów i struktur tworzących poszczególnych warstw włosa. Dostarczanie składników odżywczych i dotlenienie macierzy włosów jest kluczowe dla uzyskania wzrostu zdrowych włosów. Dlatego dla kondycji włosów tak ważna jest prawidłowa pielęgnacja skóry głowy oraz dbanie o zdrowe odżywianie dostarczające witamin i minerałów.

Jak jest zbudowany mieszek włosowy

Mieszek włosowy to pochewka, która otacza korzeń włosa (cebulkę włosową). Jest zaprojektowany tak, aby wspierać wzrost i zdrowie włosa, zapewniając mu niezbędne substancje odżywcze i ochronę. W skład mieszka włosowego wchodzi także gruczoł łojowy, który produkuje sebum, naturalny tłuszcz poprawiający kondycję łodygi włosa i chroniący przed wysuszeniem. Do mieszka włosowego przytwierdzony jest gładki mięsień przywłosowy, który odpowiada za “jeżenie się” włosów na głowie, a także poprawia “przyczepność” włosów w skórze.

Łodyga włosa – budowa

Włos właściwy (łodyga włosa) jest to zrogowaciała, martwa część włosa widoczna na powierzchni skóry. Łodyga włosa składa się z trzech podstawowych warstw, które odpowiadają za wygląd i sprężystość włosów: rdzenia, kory i łuski.

• Rdzeń łodygi włosa. Centralna część włosa, która jednak nie zawsze jest obecna. Włosy o grubszej średnicy mogą mieć lepiej rozwinięty rdzeń, a włosy cienkie mogą być całkowicie pozbawione rdzenia włosa.

• Kora łodygi włosa. To główna struktura tworząca włos, składająca się z wydłużonych, zrogowaciałych keratynocytów z keratyną, która utrzymuje strukturę i stan nawilżenia włosa. Kora to najgrubsza warstwa łodygi włosa, nadaje mu sprężystość i elastyczność. Warstwa korowa zawiera melaninę, barwnik, który odpowiada za kolor włosów.

• Łuski łodygi włosa (tzw. osłonka włosa). Jest to zewnętrzna warstwa włosa składająca się z płaskich, nakładających się na siebie cienkich łusek o dużej zawartości keratyny. Pod łuskami znajdują się tzw. cement komórkowy zawierający ceramidy. Osłonka chroni włos przed utratą wilgoci i czynnikami zewnętrznymi, odpowiada także za wygląd i połysk włosów. Odpowiednia pielęgnacja włosów i stosowanie odżywek sprawiają, że łuski doskonale przylegają do powierzchni włosa, a fryzura jest lśniąca i podatna na układanie.

Znajomość budowy włosa i cyklu wzrostu włosów to cenna wiedza, która nie jest zarezerwowana tylko dla trychologów czy fryzjerów, a może być bardzo pomocna w dbaniu o urodę. Zrozumienie powiązania, między odżywianiem cebulki włosowej, a wyglądem i jakością łodygi włosa pozwala z większą świadomością dbać o fryzurę i ogólną kondycję włosów.

Autor: Amelia Dolińska

Absolwentka SGGW, od wielu lat związana z branżą farmaceutyczną, interesuje się naturalnymi sposobami wspomagania zdrowia i urody i od wielu lat poszerza wiedzę na ten temat, autorka bloga dla alergików, z zamiłowania copywriterka.